Wat zijn informatievaardigheden?

De wereld waarin we leven vraagt van ons om met grote hoeveelheden informatie om te gaan. Wij bereiden onze leerlingen voor op actieve deelname in deze complexe wereld. De vaardigheden die hiervoor nodig zijn worden ook wel informatievaardigheden genoemd. Door leerlingen informatievaardiger te maken kunnen ze beter functioneren in de maatschappij (ict om te leven), zo beter voorbereid zijn op een leven lang leren (ict voor leren) én later hun werk beter uitvoeren (ict voor werken). Maar waar hebben we het eigenlijk over als we praten over ‘informatievaardigheden’?

Definitie

Informatievaardigheden wordt vaak gedefinieerd als het vermogen om informatie te vinden, te evalueren en te gebruiken. Het omvat ook het vermogen om informatie kritisch te analyseren en op een ethische manier te gebruiken. Hoewel dit inderdaad een belangrijke vaardigheid is, is het slechts een stukje van de puzzel. In de wereld van vandaag, waar informatie voortdurend verandert, is het belangrijker dan ooit om informatie niet alleen te kunnen vinden en gebruiken, maar ook om deze te kunnen creëren en te delen in verschillende digitale formaten. Als je dit laatste in ogenschouw neemt, dan is de volgende definitie van informatievaardigheden passend.

Informatievaardigheden zijn:

“een set van complexe competenties die nodig zijn om effectief informatie te vinden, informatie kritisch te evalueren en creatief toe te passen als onderdeel van kennisconstructie”.

De complexe competenties bestaan uit de benodigde kennis, vaardigheden en houding die nodig zijn om informatievaardig te handelen. Deze elementen spelen op elkaar in. Zo is een kritische houding vereist om informatie te (willen) beoordelen op betrouwbaarheid, alsmede kennis van eigenschappen van hoe je onbetrouwbare bronnen herkent.

De reis naar informatie

Je kunt het visualiseren als een reis die de leerling maakt. De leerling wil iets weten of uitzoeken, gaat op pad bij zijn welbekende bronnen en raakt af en toe de weg kwijt. Wij als docenten kunnen leerlingen helpen om hun assortiment aan bronnen te verbreden en ze de tools geven om de gevonden informatie te beoordelen op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Zo kunnen ze thuiskomen met meer genuanceerde inzichten, die ze op hun eigen manier weer delen met de wereld.

Auteur: Josien Boetje