Back

Van Straat naar Scherm: Praktische Tips voor Digitale Weerbaarheid in het VO

De online leefwereld van jongeren is volop in beweging en brengt zowel kansen als uitdagingen met zich mee. Hoe kunnen we jongeren helpen zich staande te houden in deze digitale jungle? Onlangs vond het congres ‘Van straat naar scherm’ plaats, dat volledig in het teken stond van de online leefwereld van kinderen en jongeren (0 tot 24 jaar). Professionals uit de regio Utrecht – van jeugdzorgmedewerkers en bibliotheekpersoneel tot leerkrachten – kwamen samen om trends, zorgen en oplossingen te bespreken. In deze blog vind je meer informatie (links) en tools om direct in jouw klas aan de slag te gaan.

Tijdens onze workshop over mediawijsheid en seksuele ontwikkeling online verkenden we een belangrijk thema: hoe ontdekken jongeren seksualiteit op het internet? Samen onderzochten we de kansen en risico’s en deelden we manieren waarop we jongeren kunnen ondersteunen. Dit leverde waardevolle inzichten op:

  • Misinformatie: Jongeren komen regelmatig in aanraking met verkeerde of onvolledige informatie over seksualiteit. Hoe zorgen we dat ze beter geïnformeerd zijn?
  • Groepsdruk: Sociale media versterken groepsdruk en kunnen schadelijk gedrag normaliseren. Hoe leren we jongeren om kritisch na te denken?
  • Normalisering van expliciete inhoud: In een wereld waar expliciete beelden overal beschikbaar zijn, is het belangrijk dat jongeren hun grenzen leren herkennen en bewuste keuzes maken.

Samen nadenken over oplossingen

Tijdens de workshop kwamen zowel preventieve als reactieve strategieën aan bod. Denk aan:

  • Gesprekken stimuleren: Creëer een veilige omgeving waarin jongeren open kunnen praten over wat ze online meemaken.
  • Mediawijsheid trainen: Gebruik interactieve tools en voorbeelden om jongeren bewust te maken van de risico’s en kansen van online gedrag.
  • Grenzen leren herkennen: Help jongeren na te denken over wat wel en niet prettig voelt, en hoe ze deze grenzen kunnen aangeven.

Deelnemers gaven aan behoefte te hebben aan praktische handvatten om direct in te zetten. Dit soort gesprekken benadrukken niet alleen onze gedeelde verantwoordelijkheid, maar bieden ook concrete tools om jongeren te ondersteunen.

Hoe koppel je dit aan het curriculum?

Digitale weerbaarheid en mediawijsheid kunnen op een laagdrempelige en tijdseffectieve manier worden gekoppeld aan bestaande vakken en lessen:

  • Maatschappijleer: Bespreek ethische dilemma’s rondom sociale media of sexting als onderdeel van burgerschapsvorming. Gebruik actuele nieuwsartikelen of casussen om discussies te starten.
  • Mentoruren: Integreer korte oefeningen of interactieve tools, zoals Can You Fix It?, in mentorlessen. Dit kan in 15-20 minuten en biedt direct handvatten voor jongeren.
  • Taalvakken: Laat leerlingen een opiniestuk schrijven over een onderwerp zoals online privacy of groepsdruk. Dit combineert taalvaardigheid met kritisch denken.
  • Digitaal vaardighedenonderwijs: Gebruik methodieken zoals Pimento om digitale geletterdheid te koppelen aan thema’s zoals relaties en seksualiteit.

Door deze onderwerpen in te bedden in bestaande lessen, voorkom je dat er extra tijdsdruk ontstaat en maak je mediawijsheid een integraal onderdeel van het onderwijs.

Handige tools voor jouw klas

Wil je zelf aan de slag met digitale weerbaarheid? Hier zijn drie tools die direct toepasbaar zijn:

  1. Stappenplan Sexting: Is er een situatie op school waarin seksueel getinte beelden van een leerling rondgaan? Dit stappenplan helpt je snel en doordacht te handelen.
  2. Pimento: Een set methodieken om jongeren te ondersteunen bij thema’s rond relaties en seksualiteit.
  3. Can You Fix It?: Interactieve filmpjes waarmee jongeren bewuster worden van hun keuzes en gedrag online.

Door: Franca Duym en Steijn van der Craats van Hogeschool Utrecht

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *